BASILICATA, Francesco
Ο Ιταλός χαρτογράφος και στρατιωτικός μηχανικός Francesco Basilicata έζησε πολλά χρόνια στην Κρήτη ενταγμένος στην υπηρεσία της Ενετικής Δημοκρατίας. Πιθανότατα έφτασε στη μεγαλόνησο στα 1609 και εμπλούτιζε τα σχέδιά του έως το τέλος της ζωής του (μάλλον γύρω στα 1638, χρονολογία του τελευταίου χειρογράφου του). Η μακροχρόνια παραμονή στο νησί θα του έδωσε ευκαιρίες επανειλημμένης επιτόπιας επαλήθευσης και συνεχή βελτίωση των σχεδίων του. Αφιέρωνε συχνά τα έργα του σε υψηλόβαθμους της ενετικής διοίκησης, είτε για να αποκτήσει την εύνοιά τους είτε γιατί αποτελούσαν αναπόσπαστο μέρος των αρμοδιοτήτων και των υποχρεώσεων του ως στρατιωτικού μηχανικού.
Ο «Άτλαντας» αυτός, που πρέπει να φιλοτεχνήθηκε στα 1618-1619, είναι αφιερωμένος στον Natale Donato, προβλεπτή του ιππικού στον Χάνδακα και συνοδεύτηκε από εκτενή έκθεση (Relazione) για την Κρήτη, όπου δίδεται έμφαση στις οχυρώσεις, στους τρόπους άμυνας, αλλά και στη φυσική γεωγραφία, την ιστορία, την αρχαιολογία, τη διοίκηση και την οικονομία του νησιού. Στους χάρτες του ο Basilicata, με επιδέξια χρήση των χρωμάτων, τόνισε την τοπογραφία και τη μορφολογία των περιοχών, ενώ ιδιαίτερη προσοχή έχει δοθεί στην αναπαράσταση κάθε λεπτομέρειας οικονομικής σημασίας, τόσο στις θαλάσσιες περιοχές όσο και στις στρατιωτικές θέσεις.
Καλλιτεχνικά φιλοτεχνημένοι, με καλαίσθητες εναλλαγές χρωμάτων, οι χάρτες εντυπωσιάζουν για την αρμονική διάταξη των χώρων και την αγάπη στις λεπτομέρειες. Απεικονίζονται χωριά, αλυκές, περιβόλια, μύλοι, πηγάδια, ακόμη και δέντρα, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις (προμαχώνες, στρατώνες, αποθήκες, ναυπηγεία, λιμενικά έργα). Ο τρόπος απεικόνισης, άλλοτε από ψηλά και μακριά, άλλοτε από τη μεριά της θάλασσας και άλλοτε από την ενδοχώρα, είναι για την εποχή ασυνήθιστος και πρωτότυπος. Ο χάρτης της Κρήτης του Basilicata αναγνωρίστηκε ως ο ακριβέστερος της εποχής και χρησίμευσε ως πρότυπο και για τους M. Boschini και V.M. Coronelli.
Συντάκτης: Ιόλη Βιγγοπούλου
BASILICATA, Francesco - Ρέθυμνο
BASILICATA, Francesco - Υπόλοιπες Εικόνες
-
Σελίδα τίτλου της ελληνικής έκδοσης του Άτλαντα του Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα.
-
Πίνακας περιεχομένων του Άτλαντα του Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα.
-
Η νησίδα των Αγίων Θεοδώρων με το ομώνυμο οχυρό, στον κόλπο του Πλατανιά στην Κρήτη.
-
Χάρτης της περιοχής του περάσματος του Κακού Όρους στην Κρήτη.
-
Χάρτης της παραλίας του Καρτερού στην περιοχή Χερσονήσου Ηρακλείου.
-
Χάρτης της νησίδας και του φρουρίου της Σούδας, και της γειτονικής νησίδας Λέων.
-
Άποψη της πόλης της Σητείας με το βενετικό φρούριο (Καζάρμα).
-
Χάρτης της περιοχής του λιμένα και του όρμου Τηγάνι (Χερσόνησος) στην περιοχή του Ηρακλείου.