BAEDEKER, Karl
Οι πρώτοι τουριστικοί οδηγοί κυκλοφόρησαν κυρίως τον 19ο αιώνα στην Αγγλία ("Οδηγοί" Reichard από το 1784 και Murray από τις αρχές του 19ου αιώνα) και στη Γερμανία. Ο Γερμανός βιβλιοπώλης και συγγραφέας Karl Baedeker (1801-1859) είναι γνωστός ως εμπνευστής και εκδότης των σύγχρονων “Οδηγών Ταξιδιού”. Αρχικά μετέφραζε τους βρετανικούς οδηγούς ταξιδιών του εκδοτικού οίκου John Murray (εξέδιδε “Οδηγούς” από το 1836 έως το 1901) και η συνεργασία του μαζί τους είχε σαν αποτέλεσμα, γύρω στα 1870, τον εκσυγχρονισμό των εκδόσεων.
Μέχρι τότε οι Οδηγοί που προτείνονταν στους ταξιδιώτες ήταν σαν εγκυκλοπαίδειες με πλούσια εικονογράφηση και κατά συνέπεια απευθύνονταν σε ένα περιορισμένο κοινό. Με το νέο επαναστατικό σχήμα «τσέπης» που επινόησε ο Baedeker, βάρος λιγότερο από 500 γρ. και χάρτες των πόλεων και των προς επίσκεψη τοποθεσιών, αντί για την πλούσια γυαλιστερή εικονογράφηση, οι Οδηγοί έγιναν περισσότερο πρακτικοί και ευπώλητοι.
Οι “Οδηγοί Baedeker” αποτελούσαν πλέον μία ωραία συλλογή από δερματόδετους μικρούς τόμους με χρυσά γράμματα και επιπλέον ήταν πλήρως ενημερωμένοι (ακόμα και στις πρακτικές πληροφορίες) μεταφρασμένοι σε πολλές γλώσσες, ενώ κατέγραφαν επίσης όλες τις διευκολύνσεις που προσέφεραν οι σιδηρόδρομοι. Ο Baedeker οργανώνει συστηματικά το επιτελείο για την έκδοση κάθε “Οδηγού”, συντάσσει ο ίδιος τους περισσότερους και επιβλέπει κάθε έκδοση σε όλες τις λεπτομέρειές της. Η επιτυχία των Οδηγών ήταν άμεση, ενώ και σήμερα είναι περιζήτητοι από τους συλλέκτες.
Ο συγκεκριμένος "Τουριστικός Οδηγός για την Ελλάδα" περιλαμβάνει, κατά τα πρότυπα του εκδοτικού οίκου, την αγγλική μετάφραση της τρίτης γερμανικής έκδοσης. Συντάχθηκε από τον τότε Επιμελητή του Επιγραφικού Μουσείου της Αθήνας δρ Lolling, ενώ ο γνωστός αρχαιολόγος Δρ. Dörpfeld, Διευθυντής τότε της Γερμανικής Αρχαιολογικής Σχολής της Αθήνας είναι ο συγγραφέας του κεφαλαίου για την Ολυμπία. Το εισαγωγικό κείμενο για την ελληνική τέχνη έγραψε ο καθηγητής R. Kekulé, υπεύθυνος για τη σύνταξη του αντίστοιχου κεφαλαίου στον Οδηγό για την Ιταλία. Για την αγγλική μετάφραση συνεργάστηκαν γνωστοί συγγραφείς-ταξιδιώτες της εποχής (Miss Agnes Smith, Καθηγητής Mahaffy, κ.ά.), ενώ οι χάρτες και τα σχεδιαγράμματα είναι πλήρως ενημερωμένοι και περιέχεται επιπλέον ένα εξαιρετικό πανόραμα της Αθήνας.
Πολύ ενδιαφέρον στοιχείο της έκδοσης είναι ότι περιλαμβάνει ιδιαίτερο κεφάλαιο για την ιστορία της τοπογραφίας, κυρίως της Αθήνας, βασισμένο σε πληροφορίες συγγραφέων, ξεκινώντας από τον Στράβωνα και τον Παυσανία και συμπεριλαμβάνοντας και τους σημαντικότερους προγενέστερους συγγραφείς και περιηγητές (Κυριακός Αγκωνίτης, M. Crusius, J. Giraud, A. Guillet, J.G. Transfeldt, J. Carrey, J. Spon, G, Wheler, F. Fanelli, A.L. Laborde, J. Stuart, R. Chandler, Ed. Dodwell, W. Gell, W.M. Leake, K.S. Pittakis, L. Ross, E. Beulé, Er. Curtius, Ch. Wordsworth, κ.ά.). Ο Οδηγός προτείνει διαδρομές, εκδρομές και επισκέψεις σε αξιόλογες τοποθεσίες στην Αθήνα, την Αττική, τη Στερεά Ελλάδα, τη Θεσσαλία, την Πελοπόννησο, στα Ιόνια νησιά και στα νησιά Αίγινα, Σύρο, Μύκονο και Δήλο.
Σύνταξη: Ιόλη Βιγγοπούλου
BAEDEKER, Karl - Κυκλάδες
BAEDEKER, Karl - Υπόλοιπες Εικόνες
-
Πίνακες με τα αρχιτεκτονικά στοιχεία του ιωνικού, του δωρικού και του κορινθιακού ρυθμού.
-
Τοπογραφικό σχεδιάγραμμα του αρχαιολογικού χώρου της Ολυμπίας.
-
Χάρτης του Ιερού της Επιδαύρου. Τοπογραφικό σχεδιάγραμμα του Ασκληπιείου.
-
Τοπογραφικό σχεδιάγραμμα του αρχαιολογικού χώρου των Δελφών.
-
Τοπογραφικό σχεδιάγραμμα του αρχαιολογικού χώρου της Ελευσίνας.